اعضای خانواده با سابقه انوروزیس باید تشویق شوند که تجربیات خود را به اشتراک بگذارند و از حمایت اخلاقی کودک برخوردار شوند.
 این دانش که یکی دیگر از اعضای خانواده داشت و مشکل را از بین برده بود میتواند درمانی باشد.

مدیریت مقدماتی با تمرکز بر اصلاح رفتار و تقویت مثبت اغلب مفید است.
 تنها درمان هایی که در آزمایش های تصادفی اثربخش بوده اند عبارتند از: درمان با زنگ هشدار و درمان با دسموپرسین استات یا ايمي پرامين

بیشتر بخوانید: درمان گیاهی شب ادراری

بیشتر بخوانید: قرص ایمی پرامین برای شب ادراری

برای کودکان مبتلا به الرویز شب ادراری اولیه،
 درمان با آلرژی زا به صورت روزانه حدود 4 در هفته کاهش می یابد و تقریبا نیمی از بیماران به مدت 3 ماه پس از درمان خشک می شوند .
(قدرت توصیه [SOR]: A، بر اساس یک بررسی منظم از آزمایشهای کنترل تصادفی همگن (RCTs)). داروهای دسموپرسین (DDAVP) و داروهای سه حلقه ای در طول درمان،
 روزانه 1 تا 2 عدد در هفته را کاهش می دهند، هرچند این اثر پس از درمان به پایان نرسیده است (SOR: A، بر اساس SR از RCT های همگن).

آموزش تخت خشک با زنگ هشدار منجر به کاهش بیشتر شبهای خیس شده بر روی هشدارها می شود (SOR: A، بر اساس بررسی سیستماتیک RCT های همگن).

شب ادراری چیست؟

شب ادراری امری ناخودآگاه است و فرد بر آن اراده‌ای ندارد. در واقع این مشکل زمانی بروز می‌کند که مثانه فرد در طول خواب آن‌قدر پر می‌شود که ظرفیت آن تکمیل شده و ادرار اضافی را به شکلی غیرارادی خارج می‌کند. درعین‌حال حس پر بودن مثانه آن‌قدر قوی نیست که فرد را از خواب بیدار کند تا ادرار را دفع کند. از دلایل شب ادراری می‌توان به وجود اختلال در هورمون‌های بدن، مشکل مثانه، ناآرامی هنگام خواب، مصرف دارویی خاص، مشکلات روانی و یا ژنتیک اشاره کرد، اما یکی از عوامل تأثیرگذار دیگر نیز تغذیه است.

هشدارها دارای میزان موفقیت بالا با تعهد هستند؛ دسموپسین خوب برای کاهش موقت است

زگیل شبانه برای کودکان خجالت آور است و به والدین ناخوشایند است.
 اگر چه دوره ای که معمولا خوش خیم و خود محدود است، بسیاری از خانواده ها می خواهند درباره گزینه های درمان بدانند.
 آلارم Enuresis میزان موفقیت بسیار زیادی در دستیابی به حوادث خشک در طول درمان و نگهداری شبهای خشک را دارد.
 موفقیت آلارم مستلزم یک کودک و خانواده انگیزه به همراه تعهد وقت و تلاش برای مدت 3 تا 6 ماه است.

از آنجا که دسموپرسین به سرعت در حال خواب آلودگی را کاهش می دهد، انتخاب خوبی برای استفاده موقعیتی مانند خواب خواب، کمپینگ و تعطیلات است.
 دسموپسین دارای واکنشهای جانبی کمتری مانند تحریک بینی، حالت تهوع و سردرد است،
 اما والدین باید مصرف آب شبانه را حداقل برای جلوگیری از عوارض جانبی مسمومیت نادر آب به حداقل برسانند.

فقدان سود دسموپرسین و ترکیب زنگ هشداردهنده ممکن است تا حدی ناشی از نادیده گرفتن یادگیری باشد،
 در صورتی که دسموپرسین هشدار لازم را برای نابودی نادیده بگیرد.
 از آنجاییکه داروهای سه حلقه ای بر سود دسموپرسین تأثیری ندارند، باید به دلیل عوارض جانبی قند خون و نتایج بیش از حد تهدید کننده زندگی،
 عوامل خط دوم را در نظر گرفت.

بیشتر بخوانید: شب ادراری چیست

علت شب ادراری

شب ادراری دارای دلایل مختلفی است، اما یکی از عمده ترین دلیل های آن در کودکان ۷ و ۸ ساله با ورود به دبستان و استرس های زیاد ناشی از جو تحصیلی مدرسه ایجاد می شود. در قسمت زیر برخی علل شب ادراری را بررسی می کنیم:

• ناپایداری مثانه
• تأخیر در تکامل مغزی
• خواب سنگین
• اختلالات روانی
• اختلالات سیستم اعصاب
• مثانه نوروژنیک
• بیماری‌های وراثتی
• عفونت
• استرس
• بیماری‌های عضوی ناحیه مثانه یا آلت تناسلی
• شلی یا کاهش ظرفیت مثانه
• کمبود هورمون ضد ادرا

شما می توانید در این ویدئو تمام محتویاتی که مورد نیازتان است را مشاهده کنید.

اگر بخواهیم دلایل عادی‌تری را بررسی کنیم که با درمان‌های خیلی سریع هم جواب بدهد و مشکل شب‌ادراری کودک برطرف شود، به چند مورد می‌توانیم اشاره کنیم.

گاهی وقت‌ها خوردن مایعات بیش از اندازه قبل از خواب باعث بروز این عارضه می‌شود یا اینکه ممکن است به بچه قبل از خواب شیشه شیر، چای و نبات یا مایعات دیگر بدهیم.

بهتر است این را بدانیم که با یک حرکت خیلی ساده می‌توانیم قسمت عمده ای از مشکلات شب ادراری در کودکان را درمان کنیم.

معمولاً خانواده ساعت خواب کودک را می‌دانند، مثلاً اگر بچه ما ساعت ۱۱ شب می‌خوابد ما تقریباً از ساعت ۹ شب به بعد مایعات را فقط در حد رفع عطش کودک، به او مایعات بدهیم،

مثلاً در حد یک استکان کوچک آب به او بدهیم و از دادن مایعات دیگر مثل آبمیوه یا حتی میوه‌های پرآب مثل پرتقال، نارنگی، خیار، کاهو یا میوه‌های خیلی سرد به کودک خودداری کنیم و زمانش را به عقب‌تر موکول کنیم، یعنی چند ساعت قبل از خواب، مایعات مربوطه را به کودک بدهیم.

حتی بچه‌هایی که عادت به شیر خوردن در شب دارند، خانواده ها می توانند این عادت را آرام‌آرام از کودک بگیرند و خوردن شیر را به ساعات روز موکول کنند.

گاهی وقت‌ها در اثر عفونت ادراری یا عفونت مجاری ادرار کودک دچار این مشکل می‌شود، گاهی وقت‌ها مثانه کودک به اندازه کافی رشد نکرده و حجم مثانه هنوز کوچک است، به خاطر همین خیلی سریع ادرارش می‌گیرد و خودش را خیس می‌کند. اینها عوامل و علائمی هستند که با مراجعه به پزشک خیلی سریع می‌توانیم اینها را برطرف کنیم. 

یکی دیگر از دلایلی که ممکن است باعث بروز شب ادراری در کودک شود مشکلات وراثتی است. این را باید بررسی کنیم که آیا در خانواده مادری یا پدری مشکل ‌شب‌ ادراری وجود داشته یا نه؟ بنابراین بررسی مسائل وراثتی در کودک هم جزو نقطه نظراتی هست که می‌تواند به ما کمک کند از جهت اینکه درمان را به چه شکلی جلو ببریم. 

بیشتر بخوانید: علت شب ادراری

در حالی که یک اختلال جدی پزشکی نیست، خوابیدن و خوابیدن می تواند اثرات گسترده ای بر روی کودک و خانواده داشته باشد.
 مرطوب کردن بستر ممکن است با اجتماعی شدن کودک مواجه شود و می تواند منجر به استرس شدید در خانواده شود.

صبر و درک، دو چیز که اغلب در اواسط شب به دلیل کمبود عرضه می شوند، کلید تشخیص چگونگی حل این مسئله هستند.

شايد دشوارترين جنبه زودرس شبانه تأثير آن بر عزت نفس کودک باشد.
 تختخواب می تواند منبع خجالت برای کودکان باشد و باعث می شود آنها از فعالیت های خاصی از سن،
 مانند sleepovers، اجتناب کنند. والدین ممکن است با مرطوب شدن فرزند خود ناامید شوند، زیرا این زمان صرفه جویی در وقت، انرژی و پول است.

اگر چه اختلاف نظر در مورد آنچه که مشروط به خواب می شود، وجود دارد،
 یک کودک مبتلا به زگیل شب ادراری اولیه به عنوان کسی که برای 6 ماه متوالی خشک نشده است تعریف می شود.
 خبر خوب این است که این مشکل در طول زمان خود را حل و فصل می کند. هر ساله، 15 درصد از کسانی که در معرض غذا قرار می گیرند بدون درمان خشک می شوند.
 نمودار این را ثابت می کند

سن ................... درصد
5 ساله ................... 20٪
6 ساله ....................... 12٪
7 ساله ....................... 10٪
8 ساله ................... 7٪
9 ساله ................... 6٪
10 ساله ................... 5٪
11 ساله ................... 4٪
12 ساله ................... 3٪
13 ساله ................... 2-1 / 2٪
14 ساله ................... 2٪
15 ساله ..................... 1-1 / 2٪
16 ساله ....................... 1٪

بیشتر بخوانید: علت شب ادراری ناگهانی در کودکان

علت شب ادراری ناگهانی در کودکان

برای این مورد دلایل متعددی وجود دارد که باید حتما پیگیری و درمان شود.

دلیل اول: یکی از آن دلایل، ممکن است تولد نوزاد جدید در خانواده باشد. فرزند بزرگ‌تر می‌بیند نوزادی به دنیا آمده که احیاناً شب جایش را خیس می‌کند، شیر می‌خورد قبل از خواب، حرکات کودکانه از خودش نشان می‌دهد و همینطور بازگشت به کودکی دارد، یعنی شب موقع خواب جایش را خیس می‌کند. ممکن است عمدی باشد و ممکن هم هست که کاملاً ناآگاهانه این اتفاق بیفتد.

دلیل دوم: دومین دلیل ممکن است جدایی و طلاق گرفتن پدر و مادر باشد. یعنی وارد شدن یک شوک می‌تواند این قضیه را در کودک تشدید کند. 

دلیل سوم: همینطور اختلافات و کشمکش‌های درون خانواده. ممکن است وقتی که پدر و مادر جلوی کودک با هم دعوا و کشمکش می کنند، کودک به مدت یک هفته، ده روز، یک ماه دچار شب‌ادراری شود.

دلیل چهارم: از دیگر موارد، ممکن است مسافرت رفتن باشد. در طول سفر ممکن است دچار این مشکل شود و وقتی برگردید به حالت اولیه برگردد.

دلیل پنجم: فوت یکی از عزیزان و اطرافیان می تواند کودک را دچار این مشکل بکند.

دلیل ششم: تحقیر کردن و تنبیه کردن بیش از حد کودک، درباره هر چیزی، چه درباره درس، چه درباره دوستش یا خواهر و برادرش ممکن است که کودک را به این عارضه نزدیک کند.

دلیل هفتم: همینطور یکی از مهم‌ترین دلایلش، ترس و اضطراب شدید است که ممکن است در اثر هر چیزی باشد، حتی مثلاً شنیدن صدای سگ یا تاریک شدن ناگهانی ساختمان یا اتاق یا ماندن در آسانسور یا هر دلیل دیگری که ترس و اضطراب را در کودک بالا ببرد هم ممکن است یکی از دلایلی باشد که به شکل ناگهانی کودک دچار شب‌ادراری شود.

دلیل هشتم: دیدن مناظر وحشتناک، فیلم‌های ترسناک یا حتی دیدن کارتون‌هایی که در آنها هیروها و قهرمان‌هایی به شکل ترسناک طراحی شده‌اند و همینطور بازی‌های کامپیوتری که شکل و شمایل ترسناکی دارند که ممکن است باعث به‌وجود آمدن خواب بد و شب‌ادراری در کودک شوند.

مدرسه: دلیل هفتم از ترس و اضطراب صحبت شد، دلیل ششم از تحقیر و تنبیه صحبت شد که جمع بندی این دو دلیل می تواند در مدرسه هنگام ارائه درس، پرسش و پاسخ، ارتباط با یک فرد خاص در مدرسه و ... رخ دهد.

در قسمت شب ادراری در کودکان هشت ساله به تفصیل به این موضوع خواهیم پرداخت.

لازم به ذکر است که اگر کودک به شکل ناگهانی دچار این عارضه بشود معمولاً درمان راحت‌تر صورت می‌گیرد. یعنی با برداشتن آن عامل استرس‌زا یا هیجان‌آور، به مرور این قضیه حتی بدون استفاده از دارو یا درمان‌های خاص ممکن است برطرف شود.

اگر احیاناً این قضیه حل نشود شاید با بردن کودک نزد یک روان‌شناس و تعریف کردن قضیه و استفاده از چند دوره کوتاه بازی درمانی و رفتار درمانی بتوانیم این مشکل کودک را بدون استفاده از دارو برطرف کنیم.

یادگیری برای خشک شدن در شب
بیشتر کودکان در 3 تا 5 سالگی خشک می شوند. کودکان به دو دلیل به خشکی شبانه دست می یابند.

اولا اگر مثانه یک سیگنال را به مغز ارسال کند و آن را با ادرار پر کند، مغز یک سیگنال را به عقب می دهد تا مثانه را آرام نگه دارد تا ادرار بیشتری داشته باشد.

دوم، اگر مثانه قادر به نگهداری تمام ادرار تا صبح نباشد، تا زمانی که کودک از خواب بیدار شود و به حمام برود،
 همچنان به مغز می رسد. خواب بیداری به دلیل تاخیر در یادگیری یک یا هر دو از این مهارت ها رخ می دهد

بیشتر بخوانید: علت شب ادراری ناگهانی در کودکان

علل
یکی از مهم ترین مواردی که در مورد ادرار کردن در ذهن دارید این است که این روند تحت کنترل داوطلبانه نیست.
 قسمت های فردی و اعصاب سیستم ادراری باید به صورت یکپارچه برای انجام ادرار موفقیت آمیز انجام شود.
 همانطور که عضلات مثانه منقبض می شوند، اسفنکتر ادراری شل شده و اجازه می دهد ادرار به داخل مجرای ادرار منتقل شود و از بدن خارج شود.

ارتباط بین گروه عصبی و عضلانی که پیوند مثانه و مغز را پیوند می دهند بسیار پیچیده است و سن های مختلفی را که کودکان خشک می شوند توضیح می دهند.
 جدول زمان بندی زیر نشان دهنده توسعه کنترل مثانه است:

• 18 ماه: کودک ناآگاه از پر شدن یا تخلیه مثانه است.
• سن 18 تا 24 ماه: کودک دارای احساس آگاهانه تخلیه مثانه است.
• 2-3 سال طول می کشد: اکثر کودکان توانایی خودارضایی ادرار را متوقف می کنند و مهارت های مناسب برای صبحانه را توسعه می دهند.
• سن 3-5 سال: اکثر کودکان کنترل ادرار را دریافت کرده و روز و شب خشک هستند

بیشتر بخوانید: شب ادراری بیماری است یا نشانه

شب ادراری بیماری است یا نشانه؟

شب ادراری در کودکان یک نشانه است و لزوما یک بیماری محسوب نمی شود. شب ادراری ممکن است جزئی از روند تکامل مثانه باشد که در سه تا پنج سالگی اتفاق می افتد و یا ممکن است نشان دهنده بیماری های خطرناک دستگاه ادراری یا مغزی ـ نخاعی باشد.

اما در قسمت قبل تعریف شب ادراری چیست؟ بیان شد که شب ادراری برای کودکان زیر ۶ سال معنای بیماری ندارد و در قسمت قبل شب ادراری ناگهانی در کودکان دلیل هایی برای شب ادراری ناگهانی در کودکان توضیح داده شدند که روش های حل آن ها نیز بیان شد.

اما کودکانی که به شکل ناگهانی دچار این قضیه نشده‌اند و مسئلۀ شب‌ادراری‌شان طولانی شده و نیاز به درمان‌های متعددی دارد، معمولاً کودکانی که زمینه‌های وراثتی دارند در آنها درمان شب‌ادراری طولانی تر خواهد بود.

مسئله بدی خواب عمیق در کودک است که مانع از این می‌شود که هشدارهای مثانه را در هنگام پر شدن دریافت کند، بنابراین آنقدر مثانه کودک پر می‌شود که ناخودآگاه کودک ادرارش را در تختش تخلیه می‌کند که کاملاً ناآگاهانه و غیرعدی است.  بنابراین خواب عمیق هم می‌تواند در شب ادراری کودکان تأثیرگذار باشد.

عدم تعادل هورمونی یا شب‌ادراری‌هایی که ریشه در عفونت ادراری یا عفونت مجاری ادرار در کودک دارند. حتماً باید با مراجعه به پزشک، داروی خاصی تجویز شود و درمان سریعا صورت بگیرد.

بیشتر بخوانید: درمان شب ادراری کودکان با طب سنتی

اگر چه بسیاری از عوامل وجود دارد که به الرویسید شبانه کمک می کند، اکثر کودکان پروسه بیماری را در بر نمی گیرند که باعث می شود خواب آنها را توضیح دهد.
 با این حال، مطالعات رسمی نشان داده است که خطر داشتن یک کودک مبتلا به زگیل شبانه به شدت تحت تأثیر وراثت قرار می گیرد.
 اگر یکی از والدین رختخواب را به عنوان یک کودک بپوشاند، فرزند آنها 44 درصد بیشتر از این است که این کار را انجام دهد. اگر والدین هر دو زرده تخم مرغی داشته باشند،
 این احتمال به 77٪ افزایش می یابد.

ظرفیت تخمدان کاهش یافته است. یکی دیگر از عواملی که ممکن است فیزیکی باشد. کودکان مبتلا به اسهال شبانه اغلب ظرفیت مثانه کمتری نسبت به همسالان خود دارند.
 هنگامی که این کودکان در شب بخوابانند، مثانه آنها کمتر قادر است تا تمام ادرار خود را تا صبح نگه دارد

افزایش تولید ادرار در شب. مغز هورمون را در شب به نام وازوپرسین آزاد می کند که باعث کاهش میزان ادرار کلیه ها می شود.
 (این کار با دفع دوباره آب از ادرار به جریان خون انجام می شود.) کاهش تولید ادرار در شب باعث می شود کودک تا صبح بدون نیاز به ادرار بخوابد.
 اگر چه تحقیق در این زمینه غیرقابل حل است، به نظر می رسد که برخی از کودکان مرطوب می کنند زیرا آنها این هورمون را به اندازه کافی تولید نمی کنند.

بیشتر بخوانید: شب ادراری کودکان سه ساله

اختلال تحریک پذیر بعضی از کودکان مبتلا به اختلال تحریکی یا عدم توانایی پاسخ دادن به سیگنال بدن هستند که زمان ادرار شدن است.
 علاوه بر این، مطالعات نشان داده اند که کودکان تجربه زایمان شبانه را تجربه می کنند.

یبوست. اگر کودک در رکتوم خود مدفوع زیادی داشته باشد، ممکن است در برابر مثانه فشار آورد.
 این می تواند سیگنال های عصبی را "اشتباه" کند، و باعث می شود مثانه اعتقاد داشته باشد که آن بیشتر از آنچه ممکن است باشد.
 یک رکتوم کامل نیز ممکن است میزان ادرار مثانه را که می تواند نگه داشته شود، کاهش دهد و مثانه زمانی که کودک ادرار می کند، مثانه پاک شود.
 والدین اغلب شگفت زده می شوند که با درمان یبوست، گهگاه گرسنه گاهی کاهش یا حتی درمان می شود.

عوامل روانشناسی. اگرچه کودکان پس از یک دوره اضطراب عاطفی ممکن است دچار لکنتومی شبانه شوند، اما مشکلات روحی باعث بروز زودرس شب ادراری نمی شوند.

سوء استفاده جنسی. سوءاستفاده جنسی ممکن است یک عامل در کودکان مبتلا به مسائل زایمان باشد که پیش از این رشد کرده است.
 علائم دیگری که ممکن است سوء استفاده جنسی را مشخص کنند ممکن است .
عفونت مزمن ادراری، ترشحات ناشی از عفونت های جنسی، خارش واژن یا درد، مراجعات مکرر به پرستار مدرسه و یا خواب آلودگی باشد.

اگر نشانه های فیزیکی را پیدا کنید که مشکوک به سوء استفاده جنسی هستید،
 بلافاصله توسط یک متخصص حرفه ای که سوء استفاده جنسی از کودک را انجام می دهد،
 از جمله متخصصان بازرسی سوء استفاده جنسی (SANEs)، بلافاصله مورد بررسی قرار گیرد.
 این پرستاران ثبت شده در معاینات فیزیکی برای قربانیان تجاوز جنسی به طور ویژه آموزش می دهند.
  مراکز حمایت از کودکان کودکان و خانواده های آنها را برای کمک به فرزندان دوستانه، مکان های امن برای کودکان فراهم می کند. 

بیشتر بخوانید: انواع شب ادراری

انواع شب ادراری

• شب ادراری اولیه بیشتر جنبه ارثی دارد و از ابتدا بوده و قطع نشده است.
• شب ادراری ثانویه بعدها در اثر یک عامل به وجود می آید. درباره شب ادراری ثانویه حتما باید علت اصلی درمان شود، مانند درمان عفونت ادراری، رفع سندرم‌های خودایمنی و بیماری‌های آلرژیک، درمان بیماری‌های متابولیک مثل دیابت و... .

بیشتر بخوانید: رفع شب ادراری در کودکان

والدین کودکان چگونه تشخیص می دهند که شب ادراری کودکان، بیماری جنبه بیولوژیکی و یا روانشناسی دارد؟ آیا علائم بالینی خاصی وجود دارد که والدین متوجه این مسئله بشوند؟

معمولا افرادی که زمینه های ژنتیکی در آنها وجود دارد، وقفه ای در نحوه مشکل شب ادراری در آنها دیده نمی شود. اما چنانچه به طور مثال برای ۶ ماه کودک دچار شب ادراری نشده و پس از این مدت آن را تجربه می کنند، باید موارد ثانویه و عوامل روانی عامل بیماری مورد بررسی قرار گیرد. زیرا ممکن است استرس های محیط، تولد کودک جدید در خانواده، تغییر محل مدرسه، جدایی پدر و مادر از یکدیگر و …در روند بیماری تاثیر گذار باشد. این در حالی است که حتی برای کودکانی که از ابتدا تا به حال تجربه شب ادراری داشته اند نیز فشارهای محیط می تواند اوضاع را وخیم تر کند. بنابراین توصیه می شود این کودکان از موارد استرس زا و حتی تماشای فیلم های مهیج و انجام بازی های کامپیوتری تا حدودی دور نگه داشته شوند.

حباب نفس
چگونه کودک احساسی می تواند از درمان کودکان استفاده کند

در این تکنیک بازی درمانی، درمانگر از حباب ها برای توضیح یک مفهوم مهم برای کودک استفاده می کند

او با حباب با کودک شروع خواهد شد. در حالی که آنها سرگرم کننده هستند،
 او به کودک توضیح می دهد که می تواند حباب های بزرگتر را با در نظر گرفتن نفس عمیق و دمیدن به آرامی دم کند. این ها "نفس های حباب" هستند .
و آنها نیز قدرت را برای نگرانی و اضطراب نیز دارند.

پس از آن کودک می تواند نفس های حباب را تمرین کند و حباب ها را با بزرگ شدن و نفوذ کند کند

این تکنیک یک راه عالی برای معرفی تنفس ذهنی و همچنین مکانیسم خوب برای مقابله با احساسات شدید مانند خشم یا اضطراب است

بیشتر بخوانید: بازی درمانی نمادی

بازی های نمادی در بازی درمانی

تخیل در کودکان حرف اول را می زند، اصولا خلاقیت در کودکان از همین تخیل نشئت می گیرد. یکی از سوالات مهم مادرها و پدرها این است:

• آیا اجازه دهیم کودک ما، انقدر خیال پردازی کند که این خیال پردازی ها منجر به دروغ گفتن نیز شود؟
• تا چه سنی مرزی برای خیال پردازی های کودک خود قرار ندهیم؟
• اکر خیال پردازی کودک ما منجر به آسیب به اطرافیان شد چگونه او را متوجه کنیم؟

بیشتر بخوانید: بازی درمانی در منزل

و سوالات بیشمار فراوانی که همگی در طی یک گفت و گوی دوستان با خانم بیتا صدیقیان پاسخ داده می شوند.

اما چگونه می توان خیال پردازی و نمادی سازی را در بازی های کودک به کاربرد؟

پاسخ به این سوال راحت است، کودک برخی اوقات با یک لیوان پلاستیکی آب خوری ادای یک هواپیما را در می آورد که در هوا پرواز می کند.

یا با یک خودکار یک پروانه را شبیه سازی می کند.

یک قوطی کبریت را به یک ماشین تعبیر می کنند

برای کمک به خیال پردازی های کودک خود سعی کنید، سعی کنید از کاردستی شروع کنید، کاردستی ها می توانند شبیه سازهای بسیاری خوبی برای کودکان باشند.

برای مثال ساخت ماشین با شیشه نوشابه خانواده، ساخت ماهی های مختلف با کاغذ رنگی، و...

برای مراجعه به صفحه کاردستی ها این آدرس را ذخیره نمائید. آدرس صفحه کاردستی

بیشتر بخوانید: انواع روش های بازی درمانی

دومین تکنیک داستان
این تکنیک روایی درمان می تواند به کودک کمک کند تا جزئیات درمان های خود را با درمانگر (و همچنین والدین و / یا دیگر بزرگسالان مورد اعتماد در صورت نیاز) به اشتراک بگذارند.

در طول جلسه درمان، درمانگر به آرامی کودک را تشویق می کند تا از طریق حوادث آسیب دیده، از جزئیات مربوط به آنچه که به آنها اتفاق افتاده، تشویق شود.
 هنگامی که این رویداد به طور کامل مشخص شده است و توسط درمانگر به خوبی درک شده است، او را تشویق خواهد کرد که کودک "داستان دوم" را بگوید.

داستان دوم همان داستان در مورد رویداد آسیب زا است، اما تمرکز بر واکنش کودک به این رویداد است به جای جزئیات وقایع.
 کودک ممکن است دشوار باشد تا اثرات تروما را توصیف کند،
 اما تمرکز بر روی خود و نقش او در داستان می تواند به او حس آژانس و استقلال داده شود که ممکن است او قبلا نداشته باشد.

درمانگر او را تشویق می کند که در مورد رویداد و پاسخ او از لحاظ نقاط قوت او فکر کند - چقدر شجاع او در مورد آن صحبت کرده است،
 چقدر سخت است که او از این رویداد زنده بماند و راه هایی که از زمان وقوع آن رشد کرده است.

این تکنیک یک راه عالی برای گرفتن کودک برای تمرکز بر نقاط قوت او است تا اینکه در مورد جزئیات آسیب های آسیب دیده (Kilpatrick، n.d.) متمرکز شود.

بیشتر بخوانید: بازی درمانی خلاقیتی

بازی های خلاقیتی در بازی درمانی

کودکان با خلق یک وسیله به ابراز احساسات خود می پردازد. موسیقی، نقاشی، خمیر بازی، شن بازی یا حتی داستان گویی همه راه هایی برای ابراز احساسات کودک شما است. بسیاری از روانشناسان از روی نقاشی کودکان می توانند به ترس و اضطراب های آن ها آشنایی پیدا کرده و راه های درمان متفاوت تری را پیش بگیرند یا از روی اشکالی که از طریق خمیربازی می سازند نیز به احساسات او دسترسی پیدا کنند.

بیشتر بخوانید: بازی درمانی گروهی

بازی درمانی گروهی

با توجه به تاثیرات محیطی مثل تعداد کم فرزندان در یک خانه یا خانواده، تمام شدن عمر تعامل در حین بازی با همسالان در کوچه به دلیل ساختار زندگی های امروزی، مواظبت بیش از حد خانواده ها از فرزندان خود، بسیاری از کودکان ایرانی به مشکل خود محورى (Ego centerism) دچار می شوند.

بازی درمانی گروهی یکی از راه های تضمین شده از بین بردن این مشکل در کودکان امروزی است.

به مرور کودک با افزايش توانائى‌هاى شناختى علاوه بر يادگيرى راه‌هاى ايجاد رابطهٔ سالم و مناسب از خود محورى خارج شده و گرايش به جمع و گروه دوستان را به بازى‌هاى انفرادى ترجيح می دهد.

 آکسلين اعتقاد دارد که بازى درمانى گروهى براى کودکانى که مشکلات و ناسازگارى‌هاى اجتماعى دارند به همان ميزانى که بازى‌درمانى انفرادى در درمان عاطفى کودکان تأثير دارد مناسب مى‌باشد.

بازی درمانی گروهی بر دو نوع متجانس و نامتجانس است. در بازی درمانی متجانس تمام شرکت کنندگان دارای مشکلات مشابهی هستند در صورتی که در بازی درمانی نامتجانس شرکت کنندگان هیچ مشکل مشابهی می توانند نداشته باشند. 

در بازی درمانی گروهی نامتجانس کودکان فرصت یادگیری مهارت های اجتماعی بیشتری خواهند داشت.

تکنیک های درمان کودک: درمان رفتاری و بیشتر
تکنیک های دقیق که ممکن است در دورۀ درمان کودک اعمال شود، بستگی به نوع درمان دارد.
 بعضی از تکنیک های رایج و مبتنی بر شواهد، و همچنین نوع درمان که معمولا در آنها یافت می شوند، در زیر شرح داده شده اند.

بسیاری از تکنیک های بازی درمانی وجود دارد که اثبات شده است که موثر، سرگرم کننده و جذاب برای کودکان است. بازی احساس ورد یکی از این روش هاست.

این با درمانگر شروع می شود که از فرزند خواسته تا احساساتی که پسر و دختر از سن آنها تجربه می کند، لیست کند.
 درمانگر هر حرفی را بر روی یک کارت یا یک قطعه کاغذ بنویسد، یا اگر یک کودک برای خواندن خیلی خواند، نمایشی از احساسات را به تصویر بکشد.
 هنگامی که کودک از احساس کلمات برای نشان دادن بیرون می آید، درمانگر کارت های احساساتی را در مقابل کودک تشکیل می دهد.

بعد، درمانگر یک ظرف از نشانه های کوچک مانند تراشه های پوکر را بیرون می آورد و توضیح می دهد که این ها "احساسات" هستند.
 او یک داستان شخصی (واقعی یا داستانی) را نشان می دهد که احساسات مثبت و منفی را که فرد ممکن است .
حس کن درمانگر سپس علامت هایی را در کارت های احساساتی قرار می دهد که مربوط به احساسات ذکر شده در داستان است

بیشتر بخوانید: بازی درمانی چیست؟

در مرحله بعدی، درمانگر به فرزند یک داستان مشابه در مورد یک کودک خود سن خود را بگویید.
 این داستان تهدیدی نیست، اما احتمال بیشتری برای احساسات مثبت و منفی خواهد داشت.
 درمانگر ظرف را به کودک هدایت می کند و به او یادآوری می کند که کارت های احساساتی را نشان می دهد که نشان می دهد چگونه آنها احساس می کنند .
فرزندانشان در داستان هستند.

سرانجام، درمانگر کودک را تشویق می کند داستان خود را، بیشتر ترجیحا در مورد زندگی خود، بگوید.
 برای هر داستان کودک می گوید، او همچنان به شناسایی احساسات که در هر مناسبت آورده است ادامه خواهد داد.
 درمانگر داستانها را ادامه خواهد داد تا زمانی که کودک مسائل عمده ای را که با او درگیر است مطرح کند.

بیشتر بخوانید: انواع روش های بازی درمانی

انواع بازی درمانی

بیشتر بخوانید: بازی درمانی فعال

بازی درمانی فعالی (Active play therapy)

در این روش بازی درمانی به کودک تعدادی اسباب بازی محدود داده می شود و درمانگر همزمان بازی با کودک او را به سمت یک سناریو خاص سوق می دهد برای مثال کودکی که برادر یا خواهر تازه متولد شده دارد و با او دچار مشکلی است بازی مار پله یا فوتبال مناسب او نیست، بهتر است او با کودک خیالی خود بازی کند و در آن بازی کنش و واکنش های کودک سنجیده می شود.

درمان گر شروع به محبت بیش از حد به نوزاد خیالی می کند تا از این طریق حس حسادت کودک را برانگیخته کند یا از طریق اولویت دادن به نوزاد در تمامی مراحل بازی سعی می کند رفتار متقابل کودک را با فرزند تازه متولد شده بسنجد.

بیشتر بخوانید: بازی درمانی غیرفعال

بازی درمانی غیرفعال (Stimulus situation)

در این بازی درمانی هیچ سناریو از پیش تعیین شده ای نیست. بازی درمانگر با مشخص کردن حیطه محدودی سعی می کند خود را در اختیار کودک قرار داده تا کودک درباره سناریوی این بازی نظر بدهد از این طریق کودک می تواند به تخیل خود جامع عمل بپوشاند و آن را بهبود بدهد. 

با توجه به اینکه اسم این روش بازی درمانی غیرفعال است اما کودک و تخیل او حضور فعالی در این سناریو دارند.

حس مفید بودن یکی از مهم ترین احساساتی است که کودک می تواند از بازی درمانگر خود در این وضعیت دریافت کند.

کودک در بازی درمانی احساسات خود را بیش از پیش می شناسد احساساتی که خیلی از افراد شاید تا سنین میانسالی شناخت درستی از آن ها نداشته باشند.

براساس نظر فروید کودک با تکرار به کمال می رسد در روش بازی درمانی کودک پیاپی درگیر تکرار احساسات خود است و با شناخت هریک از آن ها و کنترلشان در موقعیت های مختلف به مهارت های مورد نیاز می رسد.

احساسات و هيجاناتى که در اثر موقعيت بازى درمانى در کودک ايجاد مى گردد به چهار صورت قابل شناسائى است. يک مشاور يا روان درمانگر بايد نسبت به اين احساسات توجه نموده، و بعد از شناسائى نسبت به حمايت و ياورى کودک اقدام نمايد .

• کودک مسئولیت احساس خود را برعهده می گیرد که اصولا با نهاد اول شخص (من) بیان می شود: مثلا در حین بازی می گوید: من دوستت دارم، من ازت متنفر هستم، من می خوام بزنمش، من میخوام ...
• کودک مسئولیت احساس خود را بر عهده نمی گیرد که این نوع بیان احساسات در کودکان به ندرت اتفاق می افتد در این روش کودک عروسک خود را وارد به اعتراف به احساسات خود او می کند. برای مثال به عروسک می گوید اعتراف کند که مادر کودک را دوست ندارد و از او متنفر است یا از زبان عروسک می گوید که مادرش را دوست ندارد.
• کودک بصورت مستقیم به فردی که از دنیای واقعی اوست احضار احساس می کند مانند: مامان دوست دارم، بابا دلم برات تنگ شده و ...
• کودک می تواند احساسات خود را نسبت به وسائل فیزیکی یا فردی تخیلی در ذهنش نسبت دهد برای مثال با کوبیدن عروسک روی زمین باعث احساس ناراحتی خود را از اسباب بازی نشان دهد.

بیشتر بخوانید: انواع بازی درمانی

بازی دیوانه
بازی دیوانه که توسط پاتریشیا دیویدسون توسعه داده شده و توسط سالن، کادوسون و شافر (2002) توصیف شده است،
 می تواند برای نشان دادن کودکان به این امر که احساس خشم و تشویق آنها برای بیان آن در یک راه سالم است، مورد استفاده قرار گیرد.
 همچنین می تواند برای کارهای دیگر احساسات مانند غم و اندوه یا اضطراب نیز تنظیم شود

اول، درمانگر مجموعه ای از بلوک ها را می گیرد (برای بازی، می تواند مقوا، چوبی یا پلاستیکی باشد) و آنها را به طور مساوی بین خود و کودک تقسیم کند.
 بعد، او قواعد را توضیح می دهد: هر شخص یک بار در طول نوبت یک بلوک را در بالای بلوک شخص دیگری قرار می دهد.
 آنها نوبت های متناوب تبدیل خواهند شد و در هر نوبت، آنها چیزی غیر عادلانه یا چیزی را که عصبانی می شوند به اشتراک می گذارند

درمانگر می تواند با چیزهای احمقانه یا نادرست شروع کند، مانند: "این باعث می شود که من دیوانه ام، زمانی که می خواهم خارج از منزل بازی کنم .
اما باران می بارد" یا "منصفانه نیست که من بتوانم آب نبات را برای هر وعده غذا بخورم!" در نهایت، چیزهایی که بیشتر مربوط به مسائل کودک است.

هنگامی که تمام بلوک ها جمع می شوند، کودک را به فکر کردن درباره ی چیزهایی می کند که آنها را خشمگین می کند،
 چهره ای را نشان می دهد که نشان دهنده چگونگی احساس (چهره ی دیوانه) است و تمام بلوک ها را از بین می برد.

این تکنیک اجازه می دهد کودک به بحث در مورد خشم خود،
 یک ورزش است که ممکن است نا آشنا در صورتی که کودک مورد استفاده قرار گیرد به احساس مانند آن قابل قبول است برای بیان چنین احساسات.
 این امر همچنین به کودک فرصت می دهد که این خشم را به شیوه ای سالم و سالم اجرا کند.

بیشتر بخوانید: بازی درمانی چیست؟

منظور از بازی درمانی چیست؟

امروزه از بازی یا بازی درمانی به عنوان روشی برای درمان مشکلات کودکان استفاده می شود. بازی درمانی به کودکان کمک می کند تا بتوانند مسائل و مشکلاتشان را حس کنند، با این هدف که ویژگی های روانی خود را بشناسند.

در این نوع درمان، به کودک فرصت داده می شود تا احساسات آزاردهنده و مشکلات درون خود را از طریق بازی بروز داده و آنها را به نمایش بگذارد.

در کودکان بی قرار حواس پرت که کنترل کمی روی حرکات بدنی خود دارند و براحتی هم متوقف نمی شوند، بازی کمک می کند تا تنش آنها آرام شود یا کودکانی که مورد ضرب و شتم و آزار جنسی قرار گرفته اند، می توانند از طریق بازی درمانی تا حد زیادی به آرامش و بهبود برسند. درمانگر از طریق بازی درمانی یک موقعیت بازی را به صورت کلی ایجاد می کند که کودک بتواند ترس و تنش خود را بیرون بریزد، در حقیقت در بازی درمانی کودک «خود درونی اش» را نشان می دهد.

شدت احساساتی که برخی کودکان در طول بازی درمانی از خود نشان می دهند گاهی بسیار تعجب آور است، احساساتی چون تنفر، ترس، تنهایی، ناامنی، احساس شکست، بی کفایتی و احساس ناخواسته بودن از این گونه احساسات است و غالبا شروع این احساسات باعث محرومیت و انحراف شخصیت کودک می شود. 

در بازی درمانی پس از آن که کودک بازی با وسایل را شروع کرد، درمانگر با دقت اعمال و گفتار او را تحت نظر می گیرد و با مشاهده رفتارش در ضمن بازی به نگرانی های او پی می برد و پس از تفسیر و نتیجه گیری از عملکردهای کودک، راه حل هایی مناسب برای مشکلات او ارائه می کند.

اگر کودک تمایل به بازی نداشته باشد، مشاور باید او را تشویق کند، اگر کودک ساکت بماند و بازی نکند، مشاور بازی با اسباب بازی ها را شروع می کند و بتدریج از کودک دعوت می کند که در بازی شرکت کند.

درمانگر در طول درمان و هنگام کار با کودکان، باید بپذیرد که کودک دلایلی برای هر آنچه که انجام می دهد دارد و مسائل زیادی وجود دارد که ممکن است برای کودک مهم باشد در حالی که قادر نیست آنها را با درمانگر خود در میان بگذارد.

برای این که درمانگر در بازی درمانی موفق باشد، باید دارای ویژگی هایی چون قابل اعتماد بودن، پذیرا بودن و احترام به کودک باشد. در بازی درمانی باید شرایطی فراهم شود که کودک به درمانگر خود اعتماد و احساس کند که افکار و احساساتش مورد توجه درمانگر قرار گرفته است.

در درمان کودکان، بازی به عنوان یک وسیله ارتباطی نیز به کار می رود.
 با مشاهده کودک هنگام بازی می توانیم به میزان توانایی و درک او در زمینه های گوناگون مانند ارتباط برقرار کردن با دیگران، درک او از مردم و همچنین درکی که از خود دارد،
 پی ببریم رفتارها، نظرات، احساسات و چگونگی ابراز وجود کودک در بازی به ما کمک می کند که به مشکلاتش و این که او دنیای اطراف خود را چگونه می بیند، پی ببریم

بیشتر بخوانید: بازی درمانی فیزیکی

بازی حرکت آهسته
این روش می تواند برای کمک به کودک در مورد کنترل خود استفاده شود.

آن را با درمانگر آغاز می شود که توضیح می دهد که چه کنترل کننده ای است و توضیح می دهد که چگونه ما گاهی اوقات دشوار نگه داشتن کنترل خودمان است .
اگر ما در حال حرکت بسیار سریع

او از کودک می خواهد که نشان دهد که این حرکت سریع چگونه به نظر می رسد. این یک فرصت عالی برای کودک است که حرکت کند و برخی انرژی اضافی را بسوزاند!

بعد، او مجموعه ای از کارت هایی را معرفی می کند که برای انجام دادن کار کودکان مانند بازی کردن در فوتبال، صعود کردن به دیوار سنگ یا نوشتن یک نامه عمل می کند.

کودک یک کارت را در یک زمان انتخاب می کند و هرچیزی را که بر روی آن است، انجام می دهد،
 اما با پیچ و تاب می شود - او باید آن را در حرکت کند کند! او برای این یک دقیقه کامل در این فعالیت آهسته حرکت می کند و یک ساعت کرونومتر می تواند استفاده شود.
 اگر چند فرزند وجود دارد، آنها می توانند به نوبت عمل کنند و هم زمان یکدیگر.

این بازی یک راه سرگرم کننده برای کودکان است تا در مورد مفهوم کنترل خود و در مورد آنها برای ساخت آن از طریق بازی یاد بگیرند

بیشتر بخوانید: تکنیک های بازی درمانی